Zapylanie jest jednym z najważniejszych procesów gwarantujących życie na lądach. Prawie 90% gatunków dziko rosnących roślin, a także ponad 75% gatunków roślin spożywczych zależy całkowicie lub przynajmniej częściowo od zapylania. Zapylacze nie tylko pracują na nasze bezpieczeństwo żywnościowe, ale mają kluczowe znaczenie dla zachowania różnorodności życia na Ziemi.
Niestety – w dużej mierze ze względu na działalność człowieka – owadom zapylającym nie wiedzie się najlepiej. W celu podniesienia świadomości na temat znaczenia owadów zapylających, oraz zagrożeń, jakie napotykają, Organizacja Narodów Zjednoczonych wyznaczyła 20 maja Światowym Dniem Pszczół. Z tej okazji Greenpeace Polska opublikował Raport z badania obecności pestycydów w kwiatostanach rzepaku. W raporcie pokazujemy, z jakimi zagrożeniami mierzą się zapylacze.
Wyniki badań pokazują m.in. pilną potrzebę wyznaczenia celów redukcji zużycia pestycydów w rolnictwie oraz wyznaczenia ilościowych celów zwiększania areału upraw ekologicznych. Ponadto wskazują konieczność zwiększenia finansowania badań i rozwoju ekologicznych praktyk rolnych, polegających na odchodzeniu od chemicznych metod ochrony roślin i stosowaniu rozwiązań chroniących przed szkodnikami oraz wzmacniających odporność całego ekosystemu opartych na różnorodności biologicznej.
Naukowcy, pszczelarze oraz organizacje ekologiczne od lat apelują o działania, które zredukowały by wpływ, jaki na owady ma współczesny intensywny model rolnictwa, a wraz z nim wzrastające zużycie pestycydów. Poszczególne kraje oraz Unia Europejska wprowadzają ograniczenia w stosowaniu tych środków, jednak są one z reguły niewystarczające i niekoniecznie przyczyniają się do wyeliminowania szkodliwych dla zapylaczy substancji z upraw i środowiska. Kilka dni przed tegorocznym dniem pszczoły minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski po raz kolejny zawiesił unijny zakaz stosowania neonikotynoidów i wydał zgodę na stosowanie szkodliwych dla pszczół pestycydów w uprawach rzepaku.
By przyjrzeć się bliżej temu problemowi, Fundacja Greenpeace Polska w roku 2014 podjęła decyzję o rozpoczęciu wieloletnich badań nad obecnością pestycydów w najbardziej popularnej z upraw zależnych od zapylaczy, czyli rzepaku.
Badania i raport zostały zrealizowane w ramach akcji społecznej Adoptuj Pszczołę, której celem jest poprawa sytuacji owadów zapylających w Polsce.
